Toevalsvondst / Belgian National Orchestra

20/02/2025 —  vandaag herontdekt, deze tekst (ter gelegenheid van Annelies Van Parys’ War Requiem, met libretto van Dea Loher). Immer nog relevant. Ooit geschreven voor The Garden of Earthly Delights Today — a season brochure (inspiration book) for the 2018-19 season of the Belgian National Orchestra. Which are the engines that drive the human nature today? What is the power of music to reflect and channel our passions? And why we should talk more about what we feel when we talk about classical music?

I.
In den beginne was er de mens
En de mens was de maat van alle dingen.
De wereld reikte niet verder dan zijn blik,
En alles wat daarbuiten lag was hemel.
Groots, en blauw, en ondoorgrondelijk.

Naar die hemel reikte de kunst.
Hoger, steeds hoger, zong zij.
Zonder bescheidenheid.

 

megalomanie
(de (v.); g.mv.)
grootheidswaanzin
grootheids – waanzin
de waanzin groot te denken (*)

 

II.
Meer! Zei de mens, want hij had ambitie.
En de mens vergrootte de maat van alle dingen.
Stap voor stap verkende hij de wereld
Verlegde zijn grenzen en verruimde zijn blik.

En de kunst zong verder, want zij was het licht,
Het ware licht, dat elke mens in de wereld verlicht.
Ze was in de wereld, en woonde onder de mensen,
Maar de mens herkende haar niet.

 

waanzin
(de (m.); g.mv.)
1.krankzinnigheid:
<waanzin is het denken zonder object> L.Nolens
2.onzinnigheid:
(dit is) waanzin!
3.(veroud.) extase

 

III.
Meer! Zei de mens, want dat was hij intussen
gewend. En hij blies zich op als een kikker
En maakte zich tot maat van alle dingen.
Tot alles door hem was gemaakt,
Naar zijn beeld en zijn gelijkenis,
Opdat hij heerste.

Ook de kunst moest knielen.
Voor haalbaarheid. Toegankelijkheid.
Een muze op mensenmaat.

 

waanzinnig
(bn.)
1.krankzinnig, gek
2.volstrekt onzinnig
3.buitensporig, mateloos:
waanzinnig mooi

 

IV.
Meer! eiste de mens, zonder schaamte,
hij was tenslotte de maat van alle dingen.
En dat meer voedde hij met minder,
Want wat ergens bijkomt, moet ergens vanaf.
Zo schiep hij de lege mens.

Nee, zei de kunst. En ze rechtte haar rug.

 

kunst
(de (v.))
moet radicaal zijn, want wat niet radicaal is, is middelmatig en middelmatigheid is nooit kunst. Radicaliteit vergt moed. Inspanning.

Waanzin
(de (m.); g.mv.)
<De moderne kunstenaar is een makelaar in waanzin, die ons meeneemt voorbij de grenzen van onze eigen verbeelding en ons een blik gunt in de duizelingwekkende diepte van verlangens die we zelf nooit zouden aandurven> S. Sontag

 

V.
Hoor, zei de Kunst.
Wie mij ontvangt, is niet uit bloed
Of uit de wil van vlees geboren,
Maar uit het licht.

 

 — KUNST TOONT ONS HET VISIOEN DAT DE MEESTE GELOVIGEN NOOIT ZIEN —

Wie mij ontvangt,
Is ten volle mens,
Want ik ben de maat van alle dingen.

 

(*) 10 jaar geleden lanceerde ik het idee voor een War Requiem. Waanzin. Een
waanvoorstelling
(de (v.))
fantasiebeeld dat men voor werkelijk houdt
hallucinatie, zinsbegoocheling
die werkelijkheid werd. Omdat ik er,

waanwijs
(bn.)
dwaas aanmatigend, syn. neuswijs, mallotig, pedant
als ik was, in geloofde. Groot dacht. Groot durfde te denken.
Megalomaan