de mening — vrijdag #DSA

18/09/2020, De Standaard Avond — Het covid-virus is bezig aan een hernieuwde opmars door Europa: de landkaart met groene, oranje en rode zones ziet er intussen uit als het kleurboek van een kleuter met modernistische ambities. Althans, onze kaart, want een eenvormige Europese kleurcodering is er nog lang niet. Ook in eigen land is het chaos troef: in dezelfde stad starten hogescholen op onder andere kleurcodes, huisartsen kunnen de testaanvragen niet bolwerken en de contact tracing blijft haperen.

Gelukkig zijn er zelfs in deze onzekere tijden zekerheden: nadat Trump eerder deze week zijn geloof in ‘herd mentality’ uitte, noemde hij ook de topviroloog die durfde te stellen dat er pas in 2021 en niet tegen de verkiezingen een vaccin zou zijn en maskers dus wel zinvol zijn ‘in de war’. Ook Bolsenaro blijft stug volhouden dat corona niet meer is dan een onbetekenend pandemietje; het virus maakte in Brazilië tenslotte maar een luttele 134000 slachtoffers. We kunnen daar mee lachen of er het hoofd bij schudden, maar de uitspraken van de clown-president van de VS & de Trump van de tropen zijn helaas niets meer dan een uitvergroting van de mentaliteit van de rest van de wereld. Want ook ons onwankelbare geloof in de maakbaarheid der dingen is stuitend.

Nochtans heeft de corona-pandemie heel wat systeemfouten en sociale mistoestanden aan het licht gebracht. Denk aan het Tönnies-schandaal in Duitsland: plots bleek goedkoop vlees een hoge prijs te hebben. Of aan de armoedecijfers hier bij ons, die tijdens de quarantaine steil omhoog gingen. De wereldwijde stijging van de kinderarmoede met 150 miljoen kinderen. Het rusthuisdebacle, dat onze stuitende omgang met ouderlingen blootlegde. De vele burnouts in cultuursector, waar iedereen eerst herademende omdat de ratrace stilviel, en vervolgens verpauperde, omdat de precariteit in de sector voorheen al onhoudbaar was. De kloof tussen kinderen uit meer en minder welgestelde gezinnen bij het afstandsleren. De ouders die niet meer wisten wat gedaan met hun eigen kroost. De ontoereikende applausjes voor de onderbetaalde zorg. Oh, en onderzoekers schatten dat een derde van de uitbraken van pandemiëen een gevolg is van ontbossing voor de industriële veeteelt.

Bij het begin van de pandemie leek er, heel even, een begin van bewustzijn te zijn. Een draagvlak voor system change. De toekomst moet groener en socialer. Die vonk is nu weg. Vakkundig vermoord door realpolitik. Door lobbygroepen. Krampachtig proberen we met z’n allen terug te roeien naar het oude normaal. De concertzalen waren nog niet open, of mijn mailbox zat al vol met aanbiedingen voor lowcost last minutes. Terwijl we heel goed weten dat vliegen covid met zich meebrengt: het is geen toeval dat alle citytrip-bestemmingen rood kleuren. De oplossing? Meer testen. Beter tracen. Een vaccin.

Terwijl Boris Johnson probeert kerstmis te redden, Aalst Carnaval op de zomer mikt en de antivaxers extreem links met extreem rechts verenigen achter één grote samenzweringstheorie, hollen we van symptoomoplossing naar symptoomoplossing. En vliegen zo met onze ogen dicht de vernieling in. Letterlijk. Qantas Airways biedt ‘voor de werkgelegenheid en om de licenties van piloten niet in gevaar te brengen’ een Flight to Nowhere aan: gegadigden kunnen zeven uur in een Boeing 787 rondcirkelen boven de Australische Outback om vervolgens terug op hun vertrekpunt te landen. Op minder dan tien minuten waren alle tickets uitgeboekt. Als ik zulke dingen lees, heb ik medelijden met de honderduizenden coronadoden. Dan kan ik alleen maar denken: U bent voor niets gestorven.

Het stuk zoals het is verschenen, kan je hier nalezen.