#eendrachtmaaktmacht #lunionfaitlaforce
9u40 Boarding completed. De zondagochtendvlucht is nauwelijks halfvol.
9u41 Vijf passagiers van Arabische origine die samen opgestapt zijn, staan nog in het gangpad. De stewardes vraagt hen te gaan zitten. Er ontstaat wat commotie, ze biedt hen een andere plaats aan.
9u43 Vier van de vijf passagiers, drie mannen en een vrouw, nemen plaats achterin, elk aan het raam op een rij waar verder niemand zit. De vijfde man is meegelopen naar achter; hij wijst de vrouw erop dat ze haar gsm vergeten uit haar tas halen is. Ze haalt hem uit de bagagelocker. Haar zwart-witte Arafatsjaal legt ze op haar schoot. De man loopt terug naar zijn plaats voorin.
9u45 Het vliegtuig taxiet al. De vier passagiers nemen simultaan een selfie, zonder glimlachen, en tonen elkaar de foto. Een van hen maakt nog een tweede, terwijl hij een V-teken maakt.
9u47 Zeker twee van de vier passagiers nemen een foto van de vliegtuiggang en tonen deze aan elkaar. Ze wisselen een paar zinnen in het Arabisch.
9u50 De vlucht stijgt op. De vier passagiers nemen simultaan een foto van de vleugel. Eén van hen tikt er tekst bij en lijkt die door te sturen.
10u10 Er wordt niet meer gepraat. De vrouw scrollt door haar foto’s, sluit de ogen en begint vervolgens te prevelen. Ook de anderen hebben hun ogen gesloten.
10u15 Een van de mannen gaat naar het toilet. Lang.
10u18 De andere man loopt traag naar voren. Bij de vijfde man stopt hij. Ze praten even kort. Daarna keert hij terug.
10u20 Eén van de mannen leert Duitse woordjes van zijn gsm.
10u20 De vijfde man staat op en loopt langzaam door het vliegtuig naar achteren toe. Hij telt zo onopvallend mogelijk de aanwezige passagiers. Daarna gaat hij achterin zitten, maar niet naast de anderen. Ook hij kiest een lege rij, achter de man met wie hij eerder sprak. Ze wisselen opnieuw een paar zinnen.
10u30 De vrouw doet haar schoenen uit. Slaat de sjaal om haar schouders.
10u40 De piloot kondigt aan dat de vlucht door een shortcut eerder zal aankomen.
10u45 De vrouw sluit opnieuw haar ogen. Drie van de vier mannen gaan languit liggen.
10u50 De vrouw neemt haar handtas uit de locker en begint haar make-up te fatsoeneren.
10u55 De vlucht landt.
Een studiereis voor terroristen? Een op het laatste moment afgeblazen kaping? Een mislukte aanslag? Of een toevallige opeenvolging van handelingen? Wellicht dat laatste, want even later spreekt de vrouw mij aan. Of ik naar haar sjaal kijk, vraagt ze. Ik stond eigenlijk vooral naar haar nagels te kijken, die gelakt zijn in de kleuren van de Palestijnse vlag. Of ze Palestijnen zijn, vraag ik. Ja, zegt ze verrukt. En dat ze van een herdenking van de sterfdag van Arafat komen. In België. Prachtig land trouwens. Zelf wonen ze al jaren in Duitsland. Zegt ze. Kan kloppen. Arafat is gestorven op 11/11.
Ik heradem. Het afgelopen uur heb ik doodsangsten uitgestaan. Nochtans ben ik alles behalve islamofoob en zelfs behoorlijk vertrouwd met de cultuur; ik heb maandenlang door moslimlanden gereisd, zonder één seconde bang te zijn. Maar alles aan die vlucht voelde verkeerd, al vanaf de eerste minuut. Na 10 minuten stond het koude angstzweet in mijn handen, na een kwartier had ik hartslag 200 en na 25 minuten nam ik in gedachten afscheid van het leven. Een uur lang bekeken en analyseerden mijn lief en ik al hun bewegingen. Deelden ze in in kansverhogend (“Aan de vorm van haar hoofddoek en aan haar nagellak te zien zijn het Palestijnen, dus het wordt eerder een gijzeling dan een aanslag. En Leila Khaled heeft ook nooit iemand vermoord.” “Met vijf ontploffen is niet economisch.” “Palestijnen plegen zelden zelfmoordaanslagen, zeker niet voor IS.”) en kansverlagend (“Ze sluit haar ogen. Ze slaapt.” “Haar lippen bewegen. Ze bidt.”) Probeerden oogcontact te vermijden en toch hun blikken te taxeren, omdat low profile blijven veiliger is. Overwogen het personeel te waarschuwen, maar wat zouden zij kunnen doen? Als er werkelijk iets gebeurt tijdens een vlucht, ben je volslagen kansloos.
Misschien moet ik mij schamen. Voor wat ik dacht. Als ik het hier opsom, op papier, klinkt het banaal. Voor alles wat ze deden, bestaat ook een andere uitleg. Misschien vlogen ze nog niet vaak, of zelfs voor het eerst. Vandaar de selfies. Wilden ze daarom graag aan een raampje zitten. Bad zij uit vliegangst. Telde hij zetels uit nieuwsgierigheid. En fotograferen we niet allemaal de wolken? Misschien kenden ze elkaar enkel van de meeting, en spraken ze daarom niet echt met elkaar. En wilden ze drie zetels om wat bij te slapen. Ze gingen nadien ook apart naar huis. Nu klinkt dat aannemelijk. Toen, een uur lang, was er alleen de angst. De beklemmende sfeer. Hun zwijgen. Hun donkere blikken. We kregen nauwelijks lucht, het hele vliegtuig vulde zich met angst. Bij elke beweging die ze maakten sloeg ons hart over. We waren allebei doodsbleek. Onze handen trilden meer dan die van hun. We dachten allebei, oprecht, dat dit het einde was.
Intussen vraag ik me al dagen af wat ik het ergste vind. Dat we in een tijd leven waarin aanslagen zo ‘vaak’ voorkomen dat er daadwerkelijk iets had kunnen gebeuren, of dat we een een wereld leven waarin zelfs ik vatbaar wordt voor dergelijke angst. Voor ik aan boord ging, was mijn boarding pass drie keer gecheckt. Ik miste ei zo na mijn vlucht omdat alle normale ingangen van de luchthaven nog steeds gesloten zijn omwille van de terreur. Om van het perron in de vertrekhal te geraken, moest ik door een scanner. Van de 20 ingangspoortjes waren er twee open. Geflankeerd door gewapende veiligheidsagenten. Bij de tweede securitycontrole werd één tas op vier geswipet. Overal patrouilleerden agenten en soldaten. Want het was 13/11, en dus een jaar na de aanslagen in Parijs. De kranten stonden er vol van. Terreur. Terreur. Terreur.
Ik wil niet op die manier beschermd worden. Met meer controles, meer leger, meer wapens op straat. Niet alleen omdat ik niet geloof dat het helpt, maar vooral omdat ik niet op die manier bang gemaakt wil worden. Niet door de media, niet door de veiligheidsdiensten en niet door politici, die uit die angst en die verdeeldheid stemmen willen halen. Als Europa zich gedraagt alsof het Israël is, worden wij straks net zo paranoïde. Wie wil weten tot welke relatie met de buren dat leidt, moet eens in het Midden-Oosten gaan kijken. Angst verdeelt. Het duwt mensen uit elkaar, steeds verder, tot ze aan beide zijden van het spectrum radicaliseren. Het is een self-fulfilling prophecy: behandel iemand lang genoeg als een terrorist en hij wordt er één. Omdat je hem uit de maatschappij duwt. Angst vergroot enkel de macht van wie pretendeert de burger te beschermen; de burger zelf wint er niets bij. Angst creëert een wereld waarin Trump president van de VS wordt en ik denk dat een vrouw die mij glimlachend een fijn verblijf toewenst mij wilde vermoorden.
Dat is niet de wereld waarin ik wil leven, laat staan kinderen opvoeden. Wat gaan we hen leren? Dat ze allemaal potentiële slachtoffers zijn en alle moslims potentiële terroristen? Dat het wij tegen zij is, en de sterkste zal winnen? Die onuitgesproken maar alomtegenwoordige boodschap maakt eindeloos diepe scheuren in het sociaal weefsel. Aan beide zijden. Misschien moeten we er eens over nadenken wat onze angst en de daarop volgende repressie (die overigens zinloos is) met het zelfbeeld van de volgende generatie moslimkinderen en jongeren doet. En het roer nu omgooien, in plaats van te klagen over radicalisatie die we ten dele zelf in gang zetten.
Het is de hoogste tijd dat wij, die 99,999% van de mensen die geen terroristen zijn, en dat bedoel ik inclusief de moslimgemeenschap, vanuit een verenigd burgerschap duidelijk aangeven dat we die tweedeling niet langer pikken. Dat we aan die angst en verdeeldheid geen boodschap hebben. Want dat je daarop geen toekomst kan bouwen. Behalve dan als populistisch politicus.
Het is tijd voor actief verzet. Tegen de angst die ons wordt aangepraat en opgelegd. Tijd om te tonen met hoeveel we zijn die dat niet willen. Tijd om te tonen met hoeveel we staan voor de eenvoudigste en meest universele van alle waarden: het recht op ongezorgd geluk en het geloof in de goedheid van de mens. En in elkaar. Als burgers. #eendrachtmaaktmacht #lunionfaitlaforce
Delen mag. Omzetten in positieve, zichtbare actie ook.