de lijstjes 2022 @dsLetteren

24/12/2022, DS Letteren —

1 Kreeg ik dit jaar cadeau van twee vrienden met een excellente smaak. In After Sappho duikt Selby Wynn Schwartz diep in de queer history van de letteren: een koor van vrouwen vormt de vertelstem, en belichaamt zo een collectieve ervaring van queervrouw zijn door de eeuwen heen. Die ‘wij’ mengt Woolf met Sappho en herinnert ons eraan dat wie in geen enkel hokje past de volle vrijheid heeft zichzelf uit te vinden. Maar wie overal buiten staat, moet ook elke dag knokken voor haar bestaansrecht. En al eindigt het boek in de 20’s, dat is vandaag niet anders. Naadloos aansluitend daarbij: Aperture 235 is gecureerd door Tilda Swinton en draait helemaal om Orlando – in al hun verschijningsvormen.

2 Andreas Burnier! Ik moest tot mijn absolute schande bekennen dat ik nog nooit van haar had gehoord. Wat was die vrouw haar tijd vooruit, niet alleen met wat ze over gender schreef! Gelukkig bracht Fixdit een fantastische podcast over haar uit (net zoals over tig andere onderschatte vrouwen). En Jacqueline Harpman, nochtans een van onze Belgische Grote Drie. Getuige, o.a. haar Orlanda.

3 “If I don’t kill the rat, he’ll die.” Met deze op het eerste gezicht absurde zin relativeert Beckett in acht woorden ook ons menselijke bestaan. Gehoord in Fin de Partie, het operadebuut dat György Kurtág op zijn 92e schreef: daaruit kunnen we concluderen dat het (leven) weliswaar zinloos is, maar nooit te laat. En laat ons nog even verder in bochten denken, met deze zin: “Weten en denken zijn familie, maar geen vrienden.” Die komt uit gedachten denken van Annelies Beck, een prentenboek dat groot en klein doet inzien dat we beter wat vaker zouden nadenken over wat we denken te weten. Met prachtige illustraties van Hanneke Siemensma.

Het stuk zoals het verschenen is, kan je hier nalezen.