#Scoop DSopinie
5/11/2015, DeStandaardOpinie – het stuk zoals het is verschenen kan je hier nalezen.
‘Londense mist: metafoor of cliché?’ (The Guardian)
Zowat alle Britse kranten wijdden een flink stuk aan de hoofdstedelijke herfstnevelen. The Guardian koos de origineelste insteek: het boekenkatern. Terecht, want niets is zo mistig als de Engelse literatuur: van Dickens tot Henry James, van Jack The Ripper tot Sherlock Holmes, allemaal waden ze door de erwtensoep. Maar als een weertype zo vaak voorkomt dat het een stijlfiguur wordt, is het dan nog nieuws? Vooral als er op datzelfde moment een nooit eerder geziene cycloon over Jemen trekt? Chapala dumpte op 48 uur tijd het equivalent van 8 jaar regenval op de kust. Dagenlang berichtten alleen weersites over dit ‘fascinerende natuurfenomeen’, terwijl duizenden Jemenieten zich probeerden te redden in een land zonder kustwacht, brandweer of hulpdiensten. Er is in Jemen dan ook geen journalistieke kip meer aanwezig, op de Britse Iona Craig na, die cynisch twitterde dat tegelijk met de overstromingen de volgende reeks luchtaanvallen op Sanaa begon. Verdrinken en gebombardeerd worden tegelijkertijd, dat is echt pech hebben. En dan nog het nieuws niet halen.
‘We hebben geen plaats meer om vluchtelingen te begraven.’ (De burgemeester van Lesbos op Al Jazeera)
Niet alleen Europa is vol, onze begraafplaatsen zijn het nu blijkbaar ook. Houdt u van cijfers? Afgelopen weekend pikte de kustwacht 1431 vluchtelingen op in de Egeïsche zee, tijdens 39 reddingsacties. Meer dan 700000 mensen probeerden dit jaar met gammele bootjes Griekenland te bereiken. Alleen al de laatste 5 dagen verdronken daarbij 90 mensen. 1 van die ‘incidenten’ kostte het leven aan minstens 20 kinderen, 16 mannen en 6 vrouwen; dat was de hoogste ‘dodentol per boot’ sinds het begin van de oorlog in Syrië 4 jaar geleden, berekende de Internationale Organisatie voor Migratie. Droog genoeg zo? Zodat u het ook droog houdt? Zoals een cycloon een natuurverschijnsel is, is de vluchtelingenkwestie een politiek probleem dat met wetten moet geregeld worden. Door anderen. Ver van ons bed. (Australië outsourcet zijn vluchtelingenopvang zelfs naar buurlanden.) Misschien moet u toch eens naar de portretten kijken die World Press winnaar Magnus Wennman voor Aftonbladet maakte van slapende kinderen in vluchtelingenkampen in Turkije, op dekens in Servische bossen en aan de Hongaarse grens. Wie hen in ogen kijkt, ziet iets anders dan abstracte getallen. Misschien vangen we beter op als we ons herinneren dat het mensen zijn. Met namen, dromen en angsten.
‘Laat het biefstukje liggen, eet liever het hele beest.’ (NRC)
Dat we teveel vlees eten, is niet nieuw. Dat het systeem dat we bedacht hebben om zo snel mogelijk zo goedkoop mogelijk zo veel mogelijk biefstukken en kipfilets te produceren wereldwijd het ecosysteem om zeep helpt evenmin. Om nog maar te zwijgen van het dierenleed dat die grootschalige kweek teweeg brengt. Dat een restaurantrecensent daar een stuk over schrijft, is wel bijzonder. Zeker als hij ervoor pleit niet vaker dan 1x per week vlees te eten. Ander (beter) vlees ook: longhaas, kalfswang, kippenkont. En vooral: ons daarbij het beest-van-oorsprong voor te stellen. En bij biefstuk te bedenken dat een koe maar twee ossenhazen heeft en hoeveel koe er dan nog over is. Want ook hier is het de abstractie die ons nekt. Net zoals vluchtelingen cijfers zijn, zijn biefstukken voorverpakte hapjes, die even veraf staan van de koe als verdrinkende Jemenieten van ons bed.
‘Wie goed doet, komt nooit in het journaal en dat is een groot probleem.’ (De correspondent)
Minuutje, zegt Rutger Bregman: klopt dat wel? Eigenlijk is de mens is helemaal niet zo egoïstisch en slecht; er zijn wel wat relletjes rond vluchtelingenopvang, maar over het algemeen primeert onze solidariteit. Wat we op tv te zien krijgen, is vaak het tegengestelde van wat er echt gebeurt. Dat was ook zo ten tijde van de orkaan Katrina: de media berichtte over plunderingen, moorden en verkrachtingen. Het vernis van de beschaving was weggespoeld, en daaronder was de mens een beest. Nadien bleek het tegengestelde: mensen hadden elkaar vooral geholpen. Het Disaster Research Centre stelde vast dat in tijden van crisis het aantal misdaden daalt, en de mens van nature geneigd is tot samenwerking en altruïsme. Helaas is goed nieuws is geen nieuws, en worden de negatieve feiten overbelicht. Dat zet een negatieve spiraal in gang: wie meer tv kijkt, heeft een negatiever mensbeeld en is daardoor minder geneigd zelf solidair te zijn, want we imiteren wat we zien. Dus: het gaat niet slecht met de wereld, dat lijkt alleen maar zo op tv. En als het daarna wel slecht gaat met de wereld, is dat de schuld van de tv.
‘Homeland is geen televisieserie, maar een watermeloen.’ (heebamin.com)
Klopt, roepen de tegenstanders van het vaak bekroonde Homeland: de reeks is dunverpakte propaganda die een vertekend beeld schetst van het Midden-Oosten, bol staat van het racisme en aanzet tot islamofobie. ‘Stom’ voorbeeld: in het eerste seizoen blijkt Al Qaida een Iraanse organisatie. Een ‘onschuldig’ fictief bedenksel, dat in het hoofd van veel Amerikanen intussen helaas een feit is geworden. Ook niet ‘elegant’: de naam van een echte Pakistaanse ambassadeur gebruiken voor een terrorist. Tijdens de opnames van seizoen 5 zag een groep Arabische graffitikunstenaars zijn kans schoon om één en ander recht te zetten. Op een Berlijns fabrieksterrein werd een vluchtelingenkamp aan de Syrische grens nagebouwd; Heba Y. Amin en haar collega’s moesten er Arabische oorlogsslogans op de muren spuiten. In plaats daarvan tagden ze de show met zinnen als ‘Homeland is racistisch.’ Hun interventie is te zien in aflevering 2 van seizoen 5. Zie je wel, zouden ze in Homeland zeggen: ‘Onderschat de vijand niet. Ze zijn overal, je kan niemand meer vertrouwen.’
‘Mannentepels, die mag de hele wereld zien. Maar vrouwentepels, ho maar.’ (The Guardian)
Wie niet sterk is, moet slim zijn. Tenminste, als dat mag. En vrouwen mogen dat niet. Het vrouwelijke synoniem voor intelligent is arrogant, en wat bij hem ambitie heet, maakt haar tot bitch: De slimste mens bevestigde deze week nog maar eens dat er voor mannen en vrouwen andere gedragsregels gelden. Dat is ook zo voor m/v-tepels: FB en Instagram wissen consequent blote borsten, terwijl mannen vrijelijk hun bovenlijf mogen showen, alsof hun tepels geen erogene zone zijn. #FreeTheNipple klaagde dat al eerder aan; Courtney Demone, een M-to-F transseksueel in transitie probeert de grens nu nog scherper te stellen. Vanaf wanneer is iets een borst? Onder #DoIHaveBoobsNow? postte ze topless foto’s van zichzelf in mannen- en vrouwenkleren; Facebook censureerde meteen de vrouwelijke, met als argument dat Courtney zichzelf daar als vrouw benoemt, ook al zijn haar tepels identiek. Dus niet de hoeveelheid vetweefsel is bepalend voor de censuur, maar wel het aangevinkte geslacht. Valt dat niet onder #DailySexism?
‘Stokoude taxusboom blijkt transgender.’ (Telegraaf)
Facebook stapte eerder wel al af van het dualistische m/v: je krijgt keuze uit 50 opties. Want genderkwesties komen in de beste families voor: coniferen kunnen blijkbaar zelfs spontaan van sekse veranderen. Zo kreeg de venijnboom van Fortingall, de oudste boom van Groot-Brittannië, recent vrouwelijke kenmerken (weliswaar geen borsten maar bessen) aan één zijtak, terwijl hij de afgelopen 5000 jaar enkel pollen produceerde en dus als mannelijk werd beschouwd. Al zullen kwatongen nu vast beweren dat deze transitie onvermijdelijk was, want dat venijn altijd vrouwelijk is.